Part 2 ......
Bu kısım profesyonel katalog, albüm vs baskı yaptıracaklar için ayrıntılı işlemler sırasıdır
4-Baskı için provalar ve yapılması gerekenlerBu kısım özellikle katalog, albüm vs hassas baskı yaptıracaklar için geniş bir anlatımdır.
Yıllardır sektörün en büyük baş ağrısı olan renk uyuşmazlığı problemi, büyük ölçüde profillerin eksik yada yanlış kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Adobe Photoshop RGB > CMYK renk dönüşümleri ile ekran provasını (Soft-proof) doğru renk tonlarında gerçekleştirebilmesi için resimlere atanmış/gömülmüş profilleri (Embedded Profiles) kullanmaktadır. Renkli resimlerle çalışırken, tüm resimlere renk profili ile baskı/çıkış profillerinin mutlaka atanmış/gömülmüş olması gerekir.
Basılı medya çıkışları için gerekli renk profili tercihi yapılmadan, renk ayarlarında gerekli düzenlemeler gerçekleştirilmeden RGB resimler doğrudan Image > Mode > CMYK Color seçilerek CMYK renk düzenine dönüştürülmez, dönüştürülmemelidir. Aksi takdirde, resimlere gömülen renk ve baskı profili tercihleri gelişigüzel seçilmiş olur ve baskı neticeleri hiçbir zaman istenilen doğru renk tonlarında gerçekleşmez.RGB > CMYK renk dönüşümlerinde, baskı üretiminde kullanılacak kağıt cinsi (Parlak Kuşe, Mat Kuşe, l.Hamur, 3.Hamurgazete kağıdı), baskı teknolojisi (web ofset, tabaka ofset) ve baskı sistemi (Avrupa, Amerika, Japonya) en önemli unsurlardır. Bu bağlamda RGB resimleri CMYK renk düzenine dönüştürmeden önce fotoğraflara doğru baskı profilinin atanması şarttır.
Adobe uygulama programlarında (InDesign, Illustrator, Acrobat PDF) kullanılacak RGB resimleri Photoshop'ta açmadan önce, Adobe Bridge programında uygun medya profili seçilerek Senkronize Renk Yönetiminin kurgulanması en sağlıklı yöntemdir ve Adobe programları arasında ortaya çıkacak renk tonu farklılıkları da tümüyle ortadan kaldırılmış olacaktır. (PhotoshopMagazin, Eylül 2007 sayısı, Photoshop Renk Ayarları ve InDesign, Illustrator, Acrobat PDF Senkronize Renk Yönetimi)
PROFİL EKSİKLİĞİ ve UYUŞMAZLIĞIPhotoshop'ta çalıştığınız renk düzeni ve renk ayarları önceden nasıl seçilmiş olursa olsun, birçok fotoğraf çalışmakta olduğunuz renk ayarları ile uyuşmayabilir veya daha önceden resime farklı bir renk yada baskı/çıkış profili atanmış olabilir. Resimlere herhangi bir profil atanmamış yada yanlış bir profil gömülmüş ise, fotoğraflar Photoshop programında açılırken ekranda sorgu kutuları görüntülenir.
'RGB' Profiller:
O 'Missing Profiles' (Eksik/Kayıp Profiller): RGB resimleri açarken 'Missing Profiles' (Eksik/Kayıp Profiller) penceresi ekrana çıktığı takdirde 'Assign Profile' seçilerek,
Basılı Medya kullanımı için: Adobe RGB (1988)
Görsel Medya kullanımı için: sRGB-IEC 61966-2.1
16 bit/32 bit ve RAW resimler için: ProPhoto RGB TV / Film kullanımı için: NTSC, PAL/SECAM profillerinden birinin atanması gerekir.
Ayrıca and then convert document to working RGB kutusu da işaretlenmelidir.
'Embedded Profile Mismatch' (Gömülü Profil Uyuşmazlığı): Bazı RGB resimlerde ise 'Embedded Profile Mismatch' (Gömülü Profil Uyuşmazlığı) penceresi ekranda çıkabilir. Bu durumda ise yapılması gereken 2 seçenek bulunmaktadır.
1-) Şayet fotoğraf dış kaynaklı (yurtdışı) ise ve müşteri mutlaka fotoğrafa gömülmüş olan profilin kullanılmasını istiyorsa;
'Use the embedded profile (instead of the working space)' seçilmelidir. Bu durumda (şayet monitörünüz standart şekilde kalibre edilmiş ise) fotoğraftaki renkleri, gönderen kişiyle aynı tonlarda ekranda görür ve medyaya aynı renk tonlarında göndermiş olursunuz.
2-) Fotoğrafa daha önce gömülmüş olan renk profilini devre dışı bırakarak, kendi kullandığınız renk düzenine dönüştürmek istiyorsanız;
Convert document's colors to working space' işaretlenmelidir. Bu durumda ise, fotoğrafa daha önce atanmış olan profiller devre dışı kalır ve sizin kullanmakta olduğunuz renk profili resime gömülerek profildeki renk ayarlarına göre ekranda görüntülenen renk tonları değişime uğrar.
'CMYK' Profiller:
'Missing Profiles' (Eksik/Kayıp Profiller): CMYK resimleri açarken 'Missing Profiles' (Eksik/Kayıp Profiller) penceresi ekrana çıkabilir. Bu durumda 'Assign Profile' seçerek, baskı teknolojisi ile kağıt ve boya cinslerine göre bir profil seçilmesi gerekir. Ayrıca 'and then convert document to working CMYK' kutusunu da işaretlemeniz şarttır.
'Embedded Profile Mismatch' (Gömülü Profil Uyuşmazlığı): Bazı CMYK resimlerde ise 'Embedded Profile Mismatch' (Gömülü Profil Uyuşmazlığı) penceresi ekrana çıkabilir. Bu durumda ise yapılması gereken 2 seçenek bulunmaktadır.
1-) Şayet fotoğraf dış kaynaklı (yurtdışı) ise ve müşteri mutlaka fotoğrafa gömülmüş olan profilin kullanılmasını istiyorsa;
'Use the embedded profile (instead of the working space)' seçilmelidir. Bu durumda (şayet monitörünüz standart şekilde kalibre edilmiş ise) fotoğraftaki CMYK renkleri, gönderen kişiyle aynı tonlarda ekranda görür ve basılı medyaya aynı renk tonlarında göndermiş olursunuz.
2-) Fotoğrafa daha önce gömülmüş olan renk profilini devre dışı bırakarak, kendi kullandığınız renk düzenine dönüştürmek istiyorsanız;
'Convert document's colors to working space' işaretlenmelidir. Bu durumda ise, fotoğrafa daha önce atanmış olan CMYK baskı profilleri devre dışı kalır ve sizin kullanmakta olduğunuz baskı profili resime gömülerek profildeki renk ayarlarına göre ekranda görüntülenen CMYK renk tonları değişime uğrar.
RESİMLERE FARKLI PROFİLLER ATAMAKAdobe Photoshop programı, RGB fotoğrafları baskı amaçlı CMYK renk düzenine dönüştürürken, 'Color Settings' (Renk Ayarları) penceresindeki mevcut profil ve renk ayarlarını temel alarak işlemi gerçekleştirir.
Farklı baskı modeli, kağıt ve boya çeşitlerine göre, farklı medyalarda kullanılacak aynı fotoğraflara, yeniden profil atayarak tekrar kaydetmeniz gerekir. Resimlerin mevcut profillerini değiştirerek aynı fotoğrafa yeniden farklı profil atamak için; 'Edit > Convert to Profile' seçtikten sonra ekranda görüntülenen pencerede aşağıdaki işlemleri yapın:
Source Space (Kaynak Renk Düzeni)
Destination Space (Hedef Renk Düzeni)
Profile: Listeden gerekli profili seçin. Conversion Options (Dönüşüm Seçenekleri)
Conversion Options (Dönüşüm Seçenekleri)
Engine: Adobe (ACE)
Intent: Relative Colorimetric veya Perceptual Use Black Point Compensation: İşaretli olacak Use Dither: İşaretli olacak 'OK' basarak işlemi tamamlayın.
RESİMLERİN PROFİLLİ KAYDEDİLMESİFotoğraflarınızı mutlaka renk profili atayarak kaydetmeniz gerekir. Aksi takdirde prova çıkış veya film/CTP pozlama yada baskı üretimi aşamasında arzu edilmeyen farklı profiller kulla¬nılarak resimlerin istenmeyen renk profilleriyle hatalı çıkmasına neden olabilirsiniz.
Resimler hangi formatta olursa olsun, renk profilleri atanmış/gömülü olarak kaydetmek için 'Save/Save As' penceresinde
'Embed Color Profile:' kutusu işaretli olmalıdır.
EKRAN PROVASINI GÖRÜNTÜLEMEKÇalışmakta olduğunuz baskı profiline göre yada farklı medya ortamları için fotoğraflardaki renk tonlarının kullanılacak kağıt ve boya cinsine göre gerçek baskıda nasıl elde edileceğinin ekran provasını (Soft-Proof) Photoshop'ta görüntüleyebilirsiniz.
Mükemmel bir ekran provası görüntüsü sağlamak için öncelikle monitörünüzün (kalitesine göre) en az haftada bir, en çok ayda bir kez kalibre edilmesi ve Adobe Photoshop'ta ekran provası ayarlarının doğru yapılması gerekir. Bu bağlamda ekran provası için kullanılacak monitör seçimi de Photoshop'ta yapılması gereken ayarlar kadar önemlidir. Ayrıca prova için kullanılacak ekranların oda içinde yerleşimi ile diğer teknik özelliklere de gerekli özenin gösterilmesi şarttır.
Çalışmakta olduğunuz baskı profiline göre ekran provasını görüntülemek ve gerekli ayarları yapmak için Photoshop menü çubuğunda 'View > Proof Setup > Custom' seçin.
Proof Conditions:
'Device to Simulate': Ekran Provası için kullanılan (simüle edilen) profili seçin.
'Preserve CMYK Numbers': Genelde boş bırakılması daha sağlıklı netice verir. 'Rendering Intent': Relative Colorimetric (Amerika ve Avrupa standardı) seçilmelidir. 'Black Point Compensation': İşaretli olması gerekir. Display Options (Qn-Screen):
Bu bölümdeki seçenekler sadece ekran görüntüsü içindir ve görsel kontrol amaçlı olarak kullanılır.Resimlerdeki CMYK % nokta değerlerinde yada renk tonlarında herhangi bir değişikliğe yol açmaz, dokümana zarar vermez.
Simulate Paper Color: Kullanılan profilin kağıt rengini sayfanın zeminine döşeyerek, gerçek baskı üretiminde elde edilecek renk tonlarının kağıt üstünde nasıl görüneceğini simüle eder. Bilhassa 3.Hamur gazete kağıdına basılacak resimler için büyük önem taşıyan 'Simulate Paper Color' seçeneği işaretlendiği takdirde, resimdeki CMYK renkler 3.Hamur kağıdının öz rengiyle birleşerek ton değişikliklerini ekrana yansıtmış olur. Bu işlem sayesinde gazete baskılarında kullanılacak resimlerinizin baskı üretiminde nasıl çıkacağını önceden görerek, gerekli renk düzeltmelerini daha gerçekçi yapabilirsiniz. Bu seçeneği diğer kağıt çeşitlerinde de kullanarak renkleri çok daha doğru ve gerçek baskıya uygun tonlarda düzeltebilirsiniz.
Simulate Black Ink: Bu seçenek işaretlendiği takdirde, resimdeki siyah alanların, seçilen profilin kağıt cinsine göre, baskı üretiminde nasıl görüneceğini simüle eder. Bilhassa l.Hamur ile 3.Hamur gazete kağıdına basılacak resimler için büyük önem taşıyan 'Simulate Black Ink' seçeneği işaretlendiği takdirde, resimdeki siyahlar (ve koyu alanlar) kağıdının toplam boya taşıma özelliğine göre ton değişikliğini ekrana yansıtmış olur.
Bu işlem sayesinde bilhassa gazete baskılarında kullanılacak resimlerinizdeki siyah ve koyu alanların baskı üretiminde nasıl çıkacağını önceden görerek, gerekli düzeltmeleri daha gerçekçi yapabilirsiniz. Bu seçeneği diğer kağıt çeşitlerinde de kullanarak siyah ve koyu alanları çok daha doğru ve gerçek baskıya uygun tonlarda düzeltebilirsiniz.
'Customize Proof Condition' penceresinde gerekli ayarları yaptıktan sonra 'OK' bastığınız takdirde, Photoshop seçilmiş olan profil ve düzenlemelere göre fotoğrafın 'SoftProof' ekran provasını otomatik görüntüleyecektir.
Ekran provasını görüntülemek yada devreden çıkartmak için; 'View > Proof Colors' seçin.
EKRAN PROVASI AYARLARININ KAYDEDİLMESİPhotoshop'ta açmış olduğunuz resimlerin farklı medya, baskı teknolojisi, boya ve kağıt çeşitlerine göre gerçek baskıda nasıl çıkacağını görüntülemek için Ekran Provası ayarlarını istediğiniz gibi değiştirebilir, hafızaya kaydedebilir, gerekli renk rötuşlarını gerçekleştirerek aynı resmin farklı medyalar için değişik versiyonlarını önceden hazırlayabilirsiniz.
'View > Proof Setup > Custom' seçerek, 'Customize Proof Condition' penceresinde gerekli ekran provası ayarlarınızı yaptıktan sonra 'Save' tuşunu tıklayın.
Hazırlamış olduğunuz ekran provası için açıklamalı bir isim girerek dosyayı masaüstüne kaydedin. Aynı şekilde farklı medya ortamları için kağıt/boya çeşitlerine göre yeni düzenlemeler yapın ve açıklamalı başlıklar girerek diğer ekran provası dosyalarını da masaüstüne kaydedin
Masaüstüne kaydettiğiniz ekran provası dosyalarını seçerek, 'Library > Application Support > Adobe > Color > Proofing' klasörü içine sürükleyip yerleştirin.
Photoshop programını kapatıp yeniden açtıktan sonra, farklı medya ortamları için, kağıt/boya çeşitlerine göre hazırlamış olduğunuz ekran provası dosyaları 'View > Proof Setup' penceresinde listelenmiş olur. İstediğiniz zaman gerekli ekran provası dosyasını listeden doğrudan seçerek resimlerin gerçek baskıda nasıl çıkacağını ekranda görüntülemiş olursunuz.
'GAMUT WARNING' RENK GENİŞLİĞİ UYARISIPhotoshop programında kullanılacak kağıt ve boya çeşidine göre baskı üretiminde elde edilmesi mümkün olmayan renk tonlarını 'Gamut Warning' Renk Genişliği Uyarısı fonksiyonu ile ekranda görüntüleyebilirsiniz. Resimlere atanmış olan profil ve düzenlenmiş renk ayarlarına göre çalışan bu fonksiyon yardımıyla daha gerçekçi renk rötuşları yapabilir, farklı medyalarda kullanılacak fotoğrafların renk düzeltmelerini en doğru şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Farklı medya seçeneklerine göre renk profilinizi seçin ve gerekli ayarlarınızı yaptıktan sonra 'View > Gamut Warning' işaretleyin. Fotoğrafa atanmış profile göre elde edilmesi mümkün olmayan ve renk genişliği (Gamut) dışında kalan riskli renk tonları 'Magenta' renge boyanmış olarak ekranda görüntülenmiş olacaktır. Bu uyarıyı dikkate alarak resimdeki riskli renk tonlarını düzeltmeniz gerekecektir. Normal görüntüye dönmek için tekrar 'View > Gamut Warning' seçerek işareti kaldırın. Renk Genişliği Uyarısı fonksiyonunda kullanılan uyarı rengini (Magenta) değiştirmek için; 'Preferences > Transparency & Gamut' seçin ve pencerenin alt bölümdeki 'Gamut Warning' renk kutusunu tıklayarak ekrana gelecek 'Color Picker' penceresinde istediğiniz uyarı rengini yeniden belirleyin.
Renk Genişliği dışında kalan alanlar komple uyarı rengine boyandığı için, bu bölgelerdeki resim detaylarının görüntülenmesi mümkün olmamaktadır. Boyalı alanların altında kalan bölgelerde resim detaylarını görebilmek için, 'Transparency & Gamut' penceresindeki 'Gamut Warning' bölümünde ‘%' olarak düzenlenmiş olan 'Transparency' saydamlık değerini azaltmanız gerekir.
'OUT of GAMUT' GAMUT DIŞI RENK UYARILARIFotoğraflara atanmış profillere göre basılması mümkün olmayan renk tonlarının ekranda görüntülenmesini sağlayan 'Gamut Warning' Renk Genişliği Uyarısı fonksiyonu haricinde, farklı medyalar için RGB veya CMYK 'Gamut' dışı renk seçimlerinde de Photoshop kullanıcıları program tarafından renk ve bilgi pencerelerinde ünlem ve kutu ikaz işaretleri ile uyarılmaktadır. Renk paletlerinde seçmiş olduğunuz renk, çalışmakta olduğunuz RGB yada CMYK profilin renk gamutu (renk genişliği) dışında kaldığı takdirde, 'Color Picker' renk seçimi penceresinin sağ üst bölümünde ünlem ve kutu ikaz simgeleri (Out of Gamut) ortaya çıkar. Seçili renk görsel medya yada baskı üretiminde risk taşıyacağı için bu uyarıların mutlaka dikkate alınması ve medya ortamına uygun renk tonlarının seçilerek ekranda doğru görüntülenmesi gerekmektedir.
Ünlem = Baskı üretimi için gamut dışı renk tonu
Kutu= Web ortamı için riskli renk tonu
O 'Color Picker' penceresinde renk seçimleri yaparken ünlem ve kutu veya 9 ikaz simgeleri ile karşılaştığınız takdirde, uyarı simgesinin kendisini yada altındaki küçük renk kutusunu tıklamanız gerekir.
Bu durumda, atanmış renk gamutu sınırları içinde ekranlarda görüntülenmesi yada basılması mümkün olan en uygun renk tonu Photoshop tarafından otomatik seçilmiş olur.
Çalışmakta olduğunuz RGB resimler sadece web ortamında kullanılacak ise, 'Color Picker' penceresinin altında yer alan 'Only Web Colors (Sadece Web Renkleri)' kutusunun işaretlenmesi, risk taşımayan renk tonlarının seçimi için en sağlıklı uygulamadır. 'Only Web Colors kutusu işaretlendiği takdirde, web ortamı için herkes tarafından ekranlarda aynı doğrulukta algılanabilecek genel renk tonları pencerede görüntülenmiş olacaktır.
'Out ofGamut' Renk Genişliği Dışı 'Ünlem' ikaz işaretleri aynı zamanda 'Color' paletinde renk hazırlarken de karşınıza çıkabilir. 'Ünlem' ikaz işaretini ortadan kaldırmak ve ekranda doğru renk tonunu görüntülemek için ikaz işaretini vada yanındaki renk kutucuğunu tıklamanız gerekir.Photoshop seçili profile göre doğru renk tonunu otomatik olarak seçerek ekranda görüntüleyecektir.
'Out of Gamut' Renk Genişliği Dışı ( ! ) ikaz işaretinin görüntülendiği bir diğer pencere ise, RGB ve CMYK nokta değerlerini kontrol ettiğimiz 'Info' paletidir. Fotoğraflarda renk genişliği dışında kalan bir renk tonu üzerine geldiğimiz zaman, CMYK nokta değerlerinin sağ tarafında ( % ) ' işareti yerine ( ! ) işareti ortaya çıkar. Bu durumda ekranda görüntülenen renk tonunun fotoğrafa atanmış seçili profile göre baskı üretiminde elde edilmesi mümkün olamayacağı kullanıcıya ikaz edilmiş olur.
Ekran provası (Soft-Proof) bütün gelişmiş ülkelerde yıllardır uygulanan baskı öncesi en ucuz prova yöntemidir. Ancak bu yöntemin başarıya ulaşabilmesi için ekranların sürekli kalibre edilmesi, uluslararası kalite standartlarına uygun çalışma ortamlarının düzenlenmesi, resimlere doğru profillerin atanması ve renk ayarlarının senkronize olarak medya, kağıt ve boya seçeneklerine uygun seçilmesi şarttır.
Ayrıca Photoshop programındaki renk tonlarıyla ilgili bütün uyarı ve ikaz işaretlerinin dikkate alınarak gerekli renk düzeltmelerinin yeniden yapılması da renk uyuşmazlık problemlerinin büyük ölçüde ortadan kalkmasında önemli rol oynadığı unutulmamalıdır.