Bazen, habersiz çekilmiş (candid) fotoğrafların etik olmadığı konusunda laf işitiyorum. Bu durum, genellikle "candid" ile "paparazzo" arasındaki kıldan ince sınır fotoğrafçı tarafından aşıldığı için veya bilgisizlik nedeni ile, bu iki kategorinin aynı olarak değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkmakta. Ayrıca bir de, DSLR makinelerin artmasıyla herkesin "birşey photography" olması sonucu, insanların artık bunalmış olması, durumu kötüleştirmekte. DSLR dedim çünkü bilgisiz bir sürü insan herhangi bir kompakt makina veya cep telefonu ile çekilen fotoğrafı fotoğraftan saymıyor ve ayrıca DSLR makinenin "profesyonel" olduğunu düşünüyor.
(Profesyonel = Bir işi kazanç sağlamak amacıyla yapan kimse. Yani, araçtan profesyonel olmaz, aracı kullanan profesyoneldir!)
Bu kadar lafı niye ettim? Karşınızdaki kişiyi fotoğraflarken, bu fotoğrafı bir şekilde kendi çıkarınıza (dolaylı veya dolaysız kazanç sağlamak amacı ile) kullanmayı düşünüyorsanız izin almak mecburiyetindesiniz. Bu izin de sözlü değil MUTLAK SURETTE yazılı olmalıdır. Ancak, sokak fotoğrafı çektiğiniz zaman genellikle tercih edilen konunuzun (modelin) en doğal halidir. Bu durumda da haber vermeniz, izin almanız olayı tamamen farklı yöne çeker. O fotoğraf artık "sokak fotoğrafı" değil "sokakta çekilmiş" fotoğraf haline gelir. Örneğin, kız arkadaşını düşünerek hayallere dalmış bir gençten izin istediğinizde mutlak surette kendisine dönmüş objektifi düşünecektir.
Benim izlediğim iki yöntem var; fotoğrafta model de kullanmak istiyorsam gidip önceden izin isterim. Böylece onu istediğim şekilde yönlendirme imkanım olabilir. Sokak fotoğrafı kategorisinde çekim yapıyorsam ve ortam uygun ise, fotoğrafı çektikten sonra yanına gidip fotoğrafı göstererk izin isterim, kullanmamı istemiyor ise de silerim. Bu ikinci yöntemin istisnası, herhangi bir halka açık konsar, parti, sokak olayı vb. gibi durumlardır. O gibi durumlarda zaten ne kişinin yanına gidip izin alabilirsiniz (mesela gezi olayları) ne de buna gerek vardır çünkü o kişi fotoğrafının çekilebileceğini önceden bilerek orada bulunmaktadır.
Gelelim kadın olmanın avantajına. Bence evet. Amatör veya hobi amaçlı çekimlerde, özellikle diğer kadınların fotoğrafını çekerken kadın olmanın az da olsa avantajı var. Tabii burada, yukarıda bahsettiğimi "bişey photography" arkadaşların yarattığı olumsuzluk büyük etken. Kadınların çoğunda, elinde makine ile dolaşan erkeği potansiyel kadın avcısı görme gibi bir durum yarattılar.
İyi moda ve portre çeken bir genç arkadaşım var. Çoğunlukla, "agabey sen izin ister misin? ben sorunca genç görüp asılıyorum sanıyorlar." diye benden yardım ister. Benzer bir durumu bizzat yaşadım. Arkadaşım Esra ile gezerken bir kıza sorduğumda hayır cevabı aldım ama arkadaşım devreye girip izin istediğinde aynı kız evet deyip üstüne bir de e-posta adresini verdi
.
ÖNEMLİ NOT: "birşey photography" ile sadece ve sadece birşey olamamış kadın avcısı fotoğrafçıları kastettim. Gerçek "birşey photography" arkadaşlar lütfen üzerine alınmasınlar.
