Bu bir kitap eleştirisidir.....
“Hokka ile kalemi ve yazmakta olan şeyleri tanıklığa çağırıyorum.
Yanıltıcı akşam karanlığını, geceyi ve gecenin canlandırdığı her şeyi tanıklığa çağırıyorum;
Ayın on dördü ile şafak vaktini tanıklığa çağırıyorum;
Kıyamet gününü ve kendi kendini kınayan ruhu tanıklığa çağırıyorum;
Her insanın daima zararda olduğuna dair her şeyin başlangıcı ve sonu olan zamanı tanıklığa çağırıyorum!”
Boşnak yazar Meşa Selimoviç’in baş yapıtıdır “Derviş ve Ölüm”. Shakespeare’den sonra kişinin içsel dönüşümünü en iyi anlatan yazar olarak kabul edilir birçok eleştirmen tarafından. Meşa Selimoviç 1910 yılında Bosna’nın Tuzla şehrinde doğmuştur. Birçok dergi ve gazetede yöneticilik yapmıştır. 1966 yılında “Derviş ve Ölüm’ü” yazmıştır. Yazdığı eser birçok dile çevrilmiştir, çağdaş dünya edebiyatının vazgeçilmezleri arasına girmiştir.
“Derviş ve Ölüm” gerçek bir olaydan yola çıkılarak yazılmış kurgu eserdir. Selimoviç’in kardeşi kurşuna dizilerek idam edilmiştir. Bu Selimoviç’in hayatını derinden etkilemiş sahip olduğu herşeyi sorgulamasına ve yeniden kurmasına neden olmuştur. Dönelim romana; roman Osmanlı döneminde bir Mevlevi tekkesinde geçmektedir. Tekke şeyhi Ahmed Nureddin hata yapmaktan korkan, yaptığı herşeyi kılı kırk yararak yapmaktadır. Bir gün Ahmed Nureddin’in kardeşi görmemesi gereken bir evrağı görmüştür. Tutuklanır ve hapse atılır. Ahmed Nureddin kardeşi kurtarmak için çok uğraşır ancak başaramaz ve kardeşi idam edilir. Dedik ya kişinin içsel dönüşümünü en iyi anlatan eserlerden biridir diye hata yapmaktan korkan, kirlenmiş bozulmuş sistemin dışında kalmak için özenle çaba gösteren Ahmed Nureddin artık oyunu eleştirdiği parçası olmak istemediği sistemin istediği gibi oynamaya başlamıştır. Kardeşinin idamına neden olduğunu düşündüğü kadı’nın ayağını kaydırır ve yeni kadı kendisi olur. Ahmed Nureddin farkında olmasa da hırsına nefretine yenik düşmüştür. Eski Mevlevi şeyhi yeni kadı Ahmed Nureddin’in en yakın arkadaşı Hasan’dır. Hasan zengin bir ailenin isyankar, ailesi ve toplum tarafından ayıplanan, kabul görmeyen çocuğudur. At alım satımı ile uğraşmaktadır. Ahmed Nureddin’in en büyük destekçisidir. Ahmed Nureddin kadı olduktan sonra verdiği ilk emir en yakın dostu Hasan’ın ölüm emridir.
Roman mistik öğeleri kullanarak gerçek bir sistem eleştirisi yapmaktadır. Sistemin herkesi nasıl dişleri arasına aldığını anlatan harika bir eserdir. Güç ve iktidarın ne kadar problemli kavramlar olduğunu bir zamanlar ezildiğini söyleyen insanın gücü ve iktidarı ele geçirdiği anda nasıl diğerlerini yutacak bir dönüştüğünü anlatan harika bir eserdir.
Güç ve iktidar tehlikeli kavramlardır. Gücü ve iktidarı elinde bulunduran insanlar onu yönetenler eğer merhameti, vicdanı ve objektif aklı bir kenara bırakıp keyfe keder davranmaya başlarlarsa orada DİKTATÖRLÜK ortaya çıkar.
Gerek anlatımı gerekse de kurgusu ile okunmayı hakkeden bir romandır. Bir uzundur ancak sabırla okursanız bir keyif çektiğiniz sıkıntıya değecektir. İyi okumalar…….
5 ayönce bu yazıyı paylaştığım için forum yönetimi pardon forum sahibi Baha tarafından engellendim 150 günlüğüne.....Gerekçe olarak da ortalığı vesveseye belirtildi....Sürekli olarak demokratik bir yönetim sergilediğini öne süren tartışmalarda hakaret olmadığı sürece konuyu kilitlemeyi istemediğini belirten baha işin ucu kendine dokununca hiçbir hakaret içermemesine rağmen yazdığım yazıyı silip 150 gün süre ile keyfe keder engellemiştir. Bugün bu anti demoktarik uygulamasının nedenine cevap bekliyorum....Forum kullanıcılarının bilgisine....
