Ben burada sadece sanata yönelik ve/veya iyi fotoğrafın nasıl olması gerektiği hakkında kısa pratik bilgiler vermeye çalışacağım, yoksa konu teknik tüm bilgilerde eklenirse yaklaşık 4 senelik bir lisans programını doldurabilecek kadar uzundur. Unutmayınki bende bu konuda teorik olarak mükemmel değilim ve herhangi bir resmi sanat dersi almadım. Takdir edersinizki bu görüşler kişisel tecrübe ve bilgilerime dayalıdır ve sizlerde lütfen bu görüşlerime katılıp katılmamakta veya modifiye etmekte, hatta karşı veya ekleyici eleştirel düşüncelerinizi aktarmakta çekinmeden davranın, katkılara çok sevineceğim emin olun.
1-İyi Fotoğraf Nasıl Olmalı:1A-Ön/Arka Plan
Fotoğrafları bir resim gibi düşünmek zorundayız, yani bir tuvalimiz, tuvalin üstünde ise bir, arka planımız, arka planın üzerinde ise bir konuyu resmeden bir şekil dizimiz yani konumuz, yani ön planımız olmalıdır, burada ön planla arka plan’ın uyumlu olması gerektiğini hemen anladığınızı düşünüyorum, yani mesela bir çiçek fotoğrafı çekiyorsanız, arka planda bu çiçeğe uyumlu ollmalıdır, yani bir papatyanın arkasında bir çöp görmek istemezsiniz, veya bir portrenin arkasında abuk sabuk bir çizgi, dikkat bozucu anlamsız şekiller/lekeler görmek istemezsiniz. Buradan demekki fotoğraf çekerken ön plan kadar arka planada dikkat etmek zorundayız ve buna kendimizi alıştırmak zorundayız. Acemi fotoğrafçıların yaptığı en büyük hata, zihinlerini ön plan ve konu üzerinde yoğunlaştırmaları ve arka plana çok dikkat etmemektedirler. Profesyonel reklam ve diğer fotoğraflarda dikkat ederseniz en büyük fark, arka planda bir sadelik, kıvır zıvır yokluğu, dikkatleri konuya yani ön plana aktarma için çok kolay bir yöntem olarak kullanılır.
O halde: Fotoğrafımızı bir resim tuvali gibi düşünüyoruz, önce arka planı yapıyoruz yani fotoğraflarımızı çekerken artık sadece ön plana dikkat eden tek boyutlu düşünceden kurtulup arkadaki objelerin fotoğrafa uyumluluğuna hemde dikkat bozan, gökyüzü patlaması, delikler, alakasız çizgiler gibi objelerden kurtarıyoruz. Şimdi yön değiştirerek aynı problemi daha değişik anlatmaya çalışayım, fotoğrafımızı iki boyutlu içinde evler, tekneler, objeler olan duvara asılan tablo/maketler gibi düşünüyoruz, öndeki evler veya tekneler bizim konumuz oluyor, arkada ise konuyu bırakın onu bozan veya dikkat dağıtan, tam tersine öndeki konunun ruhuna destek veren, kıvır zıvır gereksiz şeylerden arınmış bir arka plan yaratıyoruz. Kaliteli görsel eserler %99.5 oranında iki boyutludur (en boy haricinde, derinlemesine anlamında 2 boyutlu) daha fazla boyutta koymak tabiiki mümkün ve normaldır ama bunu takdir edersinizki büyük ustaların işi olarak görmek daha normal olur. Arka plan ile ön plan birbirinden bağımsız olabilir, mesela beyaz veya siyah bir boş kağıt gibi yapabiliriz ama burada mükemmele yakın olan ön planın arkadan kopuk olmadan bize arka plana kuvvetle yapışmış ona görünür veya görünmez bir yerde tutkalla eklenmiş havası vermesi 3 boyutlu bir hava vermesi açısından daha etkileyici bir fotoğraf olması normaldir, 2 boyutlu bir resim yaratmamızda gayet normaldir tabii.. Sanırım bir başlangıç yapabildim bu konuda sorularınız olursa gereken yerlerde konuyu daha fazla açabilirim.
1B- Koyuluk, Renk ve Leke Denge(ler)i
Fotoğraflarınızda (Resimleriniz) koyuluklar, renkler ve lekeler bir denge halinde olmalıdır, mesela bir köşede kıpkırmızı koca tek bir leke dengesizlik yaratır, karşı köşe veya kenarda bunu dengeleyecek bir veya birden fazla kırmıza yakın bir renk olmazsa bunu eğer isteyerek (bir anlamda rahatsız eden, dengesiz olmak için ki bu yapılabilir) yapmıyorsanız veya bir tarafı çok koyu, diğer tarafı parçalı açık bir resim bilerek yapmıyorsanız bu gözü rahatsız eder yorar, bunun için fotoğrafı dengeleyecek, tablonun bir köşesinin sarkmasını engelleyecek renk ve koyuluk dengesini gözetmek zorundasınız, sanırım bu çok açık ve bu yüzden anlatması kolay. Birde lekeler ve bütüklükleride dengelenmelidir, lekeden kastım ana konudaki 2-3 bazan 4 objeler hariç (ki bunlarda lekelerden veya bazen tek bir lekeden oluşur) dengeli olmalıdır, şimdi ah keşke hep birlikte internetin başında olsaydıkta size bir kaç büyük eser göstererek diyebileceğimi 1-2 dakika içinde anlatabilseydim diyeceğim geliyor, neyse bilerek lekelerde dengesizlik yapmıyorsanız leke bütünlüğünede dikkat etmek zorundasınız yani bir köşede koca koyu bir leke (mesela büyük bir kafa, ve diğer köşede iğne başı veya biraz daha büyü gibi bir leke dengesizliktir, bu dengesizliği bozmak istiyorsanız diğer köşelere aynı koyulukları, benzer renkleri veya toplamı o leke kadar eden diğer lekeleride yerleştirmek zorundasınız. Burada unutmadan eklemek zorundayım renk skalasında en karşıt renklerde bir denge yaratır. (2.000-22.000 kelvin), yani sarı-turuncu, mor karşıtlığı dengesi gibi.
1C-Kompozisyon.
Bu konununda 2 sömestr kadar alacak bir konu olduğunu takdir edersiniz, ama size basitçe kompozisyonda fotoğrafçı/sanatçı ve seyirci insan olduğuna göre insan beynine hoş gelen ve doğanın yapısına uygun olan, altın oran, altın kesim, (golden ratio, golden section) 3’ler kuralı (rule of thirds) ve Fibonacci numara dizisinin kompozisyonda uygulanmasını uygulamasak bile mutlaka bilmek zorundayız Bunun için internette bol materyal var, tabi çoğu ingilizce. Hemen iki saniyelik ilk arama sonuçlarını vereyim.
http://en.wikipedia.org/wiki/Golden_ratiohttp://digital-photography-school.com/rule-of-thirdshttp://digital-photography-school.com/divine-composition-with-fibonaccis-ratio-the-rule-of-thirds-on-steroidsBunları öğrenmemiz eğer uygulamaya karar vermişsek resmimizin otomatik oarak daha kolay algılanmasını hatta güzel olarak algılanmasını kolaylaştıracaktır.
Bunun için PS’da bedava golden crop diye bir eklenti var bunu kullanarak 3’ler, altın, ve fibonacci oranları ve sarmalını ve en önemlisi “fibonacci üçgen ve eğimini” kolayca kompozisyonlarınıza uygulayabilirsiniz.
Şimdi teknik işin en önemli kısmını geçtikten sonra bir kompozisyonumuzun yani arka planla uyumlu ve bağlantılı, tuvalimizin üzerinde, konumuzun objelerinin dizildiği mesela fibonacci üçgen, eğimine uygun bir çizgi, bir üçgen, az ihtimalle bir kare, yukarıda belirttiğim şekilde arka planla uyumlu olarak ön planda dizmelisiniz, ve bunları dengeli dizmelisiniz yani hepsi bir tarafta mümkün olduğunca toplanmamalılar. Bu çizgileri kafanızda mümkün olduğunca basitleştirmelisiniz, yani aslında 10 kavisli bir yol aslında bir çizgi- bazende bir eğim gibi algılanılarak yapılabilir. Bu ön plan çizgilerini arka planla bazı yerlerde yapıştırmakta son derece güzel ve uygun olabilir. Özet olarak kompozisyon izleyicinin hemen algılayabileceği ve insan beynine uygun fibonacci numaraları ile desteklenen çok basit şekil ve hatta çizgilerle verilmesi fotoğrafınızın kolay hatta uzaktan bile algılanması kolay bir hale getirecektir. Aşağıda simple composition yazdığım zaman internette bulduğum 1-2 örnekle destekliyorum.
http://photoinf.com/General/NAVY/Photographic_composition_Balance.htmhttp://en.wikipedia.org/wiki/Composition_(visual_arts)
http://photo.tutsplus.com/tutorials/composition/master-the-art-of-photographic-composition/2-Sanata (Güzel Sanatlar) Yönelik Fotoğraflar Nasıl OlmalıTabii burada sanatı iyi yapılmış zenaat anlamında değil, güzel sanatlar anlamında kullanıyorum, üzerinde fotoğraf çekmeye başladığım yaklaşık 40 yıl önceden beri düşünmeye başladığım ve sonunda 5-6 sene önce yazıya döktüğüm görsel güzel sanatlar ve sanat fotoğrafının ne anlama geldiği hakkındaki yazımı aşağıdaki linkte okuyabilirsiniz. Kendi yazılarımın reklamını yapmaktan nefret ederim ama burada gerekli oldu, kusuruma bakmazsınız. Bu yazıyı okuduktan sonra isterseniz bu linkide okuyabilirsiniz
http://www.baytan.org/prak/fsanat.htmlYukarıda verdiğim kendi sayfamı okumuşsanız iş basittir, sanat fotoğrafında herkesin görmediği, veya sizin daha değişik gördüğüniz ve bunu eserinizde bunu başarıyla seyirciye aksettirdiğiniz bir mesaj değişik bir boyut, yeni bir mesaj vardır, yani siz eserinizde aslında dersinizki bu sahne aslında herkesin gördüğünden değişik boyutlar-da taşıyor, başka anlamlarıda var, hatta ben bu sahneyi bu görüntüyü bu evren parçasını ben beğenmedim, aslında bu sahne benim şu düşündüğüm gibi olsa daha iyi olurdu, ahanda olması gereken hali derseniz işte o eseriniz o zaman sanat olur, size yine bilinen sanat eserlerinden 3-5 örnek vermek isterdim, kolayca 1-2 dakikada anlayabilirdiniz o zaman, mesela size örnek olarak benim en sevdiğim resim sanatçısı olan Peter Bruegel’in eserlerinin içinde olan yüzlerce mesajın, Salvador Dali tarafından tek tek parçalara bölünerek tekrar işlenmesine internette resimlerini bularak algılayabilirsiniz dediklerimi sanıyorum. yani sonuçta her sanat eserinin insanlığa verdiği değişik bir mesaj vardır, işte bu yüzden tutucu insanlar kafalarındaki kalıplar, gördükleri basit/yorumsuz şekillerden sanat eserleri farklı olduğu için sanattan nefret ederler, kendilerini yeteri kadar güçlü hissettiklerinde onları yok etmeye çalışırlar. Sanırlarki tek gerçek onların zavallı yetersiz insan gözleri ve beyinlerindeki algılama şeklidir, halbuki insan gözü sadece 300-700nm arasında ışığı görebilen, beynide adece insana özgü bir beyindir, ama siz bu gördüklerinize gerek görsel, gerek duygusal, gerekse sosyal, değişik bir şey, yeni bir boyut katarsanız o, o zaman sanat olur. Yani aslında güzel sanatlara yaratıcı sanatlar demek bence daha doğru olurdu. mesela hemen basit bir örnek vereyim, Fikret Muallanın cazcılar isimli şu tablosu:
http://4.bp.blogspot.com/_5XCz6wgxYxQ/S0IJ4dVWjqI/AAAAAAAAAOI/suT3X9JI3Co/s1600/cazci1.jpgGörüntüye, cazcıların sosyal durumu (kötü) ve seyircilerin rolü hakkında sosyal bir mesaj vermektedir, bunuda siz fotoğraflarınızda müzisyenlerin yüz durumu, bir gözyaşı, partal giysiye bir vurgu yaparak fotoğrafınızda uygulayabilirsiniz. Buradaki beyaz renk dengesine ve kompozisyondaki üçgenlere dikkatinizi çekerim, tabi o ressam bizim fotoğrafçı olarak her noktayı uygun yerleştirme olanağımız ressamlar kadar yok, ancak sanatçının verdiği bu mesajın benzerini makinamızla 1-2 saniye içinde yaratma imkanımız var, resim yapamasak bile.
Son olarak birde Ansel Adams’ın en sevdiğim fotoğrafını size örnek göstereyim buradada, yaşam döngüsü, yani kuşakların gelişi, eski kuşakların gidişi ve bunu hayatın zorluklarının ve tehlikelerinin içinde bunların oluşması bakın ne güzel verilmiş. (Tree Stump Mist Ansel Adams) diye aratarak daha güzel versiyonlarını bulabilirsiniz. Buda çok kuvvetli mesaj taşıyan bir eserdir. Bir çizgi, bir kırık çizgi ve onun altında bitişik bir üçgenden oluşan çok basit kompozisyona dikkatinizi çekerim.
http://a2.ec-images.myspacecdn.com/images01/36/4994837a64f9b8067561ee6bc7fbd083/l.jpg Burada bu kadar olabiliyor ancak, birazda yazmaktan yoruldum galiba, daha başka sorularınız veya eleştirileriniz olursa cevaplamaya çalışırım. Umarım faydalı olabilmişimdir.
Tüm fotoğraf severlere sevgilerimle.